احکام و فلسفه نماز قضا

تا انسان زنده است اگر چه از خواندن نماز قضاهای خود عاجز باشد دیگری نمی تواند نمازهای او را قضا نماید.

كسی كه نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده باید قضای آن را بجا آورد، اگرچه در تمام وقت نماز خواب مانده یا به واسطه سستی، نماز نخوانده باشد ولی نمازهای یومیه ای را كه زن در حال حیض یا نفاس نخوانده قضا ندارد.

اگر بعد از وقت نماز بفهمد نمازی را كه خوانده باطل بوده باید قضای آن را بخواند.

كسی كه نماز قضا دارد باید در خواندن آن كوتاهی نكند ولی واجب نیست فورا آن را بجا آورد.

كسی كه نماز قضا دارد می تواند نماز مستحبی بخواند.

اگر انسان احتمال دهد كه نماز قضایی دارد یا نمازهایی را كه خوانده صحیح نبوده، مستحب است احتیاطاً قضای آن را بجا آورد.

قضای نمازهای یومیه لازم نیست به ترتیب خوانده شود. مثلاً كسی كه یك روز نماز عصر و روز بعد نماز ظهر را نخوانده لازم نیست اول نماز عصر و بعداز آن نماز ظهر را قضا نماید.

اگر بخواهد قضای چند نماز غیر یومیه مانند نماز آیات را بخواند یا مثلا بخواهد قضای یك نماز یومیه و چند نماز غیر یومیه را بخواند لازم نیست آنها را به ترتیب بجا آورد.

اگر كسی نداند كه نمازهایی كه از او قضا شده كدام یك جلوتر بوده لازم نیست به طوری بخواند كه ترتیب حاصل شود و هر یك را می تواند مقدم بداند.

اگر كسی كه نمازهایی از او قضا شده، می داند كدام یك جلوتر قضا شده، احتیاط مستحب آن است كه به ترتیب قضا كند و آنچه اول قضا شده اول بخواند و دومی را بعد و همین طور.

اگر برای میتی می خواهند نماز قضا بدهند، و می دانند آن میت ترتیب قضا شدن را می دانسته باز لازم نیست طوری قضا را بجا بیاورند كه ترتیب حاصل شود.

اگر برای میتی كه در مسأله پیش گفته شد بخواهند چند نفر را اجیر كنند كه نماز بخوانند لازم نیست برای آنها وقت مرتب معین كنند كه با هم شروع نكنند در عمل .

اگر بدانند كه میت ترتیب قضا شدن را نمی دانسته یا ندانند كه می دانسته ، لازم نیست به ترتیب برای او قضا بجا بیاورند.

در مسأله پیش اگر بخواهند چند نفر را برای به جا آوردن نماز میت اجیر كنند لازم نیست وقت معین كنند و می توانند همه با هم شروع به قضا كنند.

كسی كه چند نماز از او قضا شده و شماره آنها را نمی داند مثلا نمی داند چهار تا بوده یا پنج تا، چنانچه مقدار كمتر را بخواند كافی است و همچنین اگر شماره آنها را می دانسته و فراموش كرده، اگر مقدار كمتر را بخواند كفایت می كند.

كسی كه نماز قضا از همین روز یا روزهای پیش دارد می تواند قبل از خواندن نمازی كه قضا شده، نماز ادایی را بخواند و لازم نیست نماز قضا را جلو بیندازد.

كسی كه می داند یك نماز چهار ركعتی نخوانده و نمی داند نماز ظهر است یا عصر است یا عشا، اگر یك نماز چهار ركعتی بخواند به نیت قضای نمازی كه نخوانده كافی است .

اگر از روزهای گذشته نمازهای قضا دارد و یك نماز یا بیشتر هم از همان روز از او قضا شده، اگرچه لازم نیست نمازهای قضا را پیش از نماز ادا بخواند حتی اگرچه وقت داشته باشد و ترتیب بین نمازهای قضا را هم بداند ولی احتیاط استحبابی آن است كه نمازهای قضا مخصوصا نماز قضای همان روز را پیش از نماز ادا بخواند.

تا انسان زنده است اگر چه از خواندن نماز قضاهای خود عاجز باشد دیگری نمی تواند نمازهای او را قضا نماید.

نماز قضا را با جماعت می شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا، و لازم نیست هر دو یك نماز را بخوانند مثلاً اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشكال ندارد.

مستحب است بچه ممیز یعنی بچه ای كه خوب و بد را می فهمد به نماز خواندن و عبادت های دیگر عادت دهند بلكه مستحب است او را به قضای نمازها هم وادار نمایند.

آیا در قنوت می شود دعای فارسی خواند؟

آیا در قنوت می شود دعای فارسی خواند؟

بنابر فتوای برخی از مراجـع (مانند امام خمینی (ره) ) دعا کردن در قنوت و نماز به فارسی اشکالی ندارد. برخی از فقها نیز دعا به فارسی و هر زبان دیگر را جایز می دانند؛ لکن عده ای هم آن را جایز نمی دانند و شما باید به فتوای مرجع تقلید خودتان مراجعه نمایید.

"برگرفته از کتاب یکصد پرسش و پاسخ دربارء نماز"

وظیفهء کثیر الشک چیست؟ (احکام نمـاز)

وظیفهء کثیر الشک چیست؟

الف) اگر شک در رکعات نماز دارد؛ چنانچه طرف بیشتر شک، نماز را باطل نمی کند، بنا را بر بیشتر می گذارد؛ مثلاً در شک بین سه و چهار بنا را بر چهار می گذارد. ولی چنان چه طرف بیشتر نماز را باطل می کند، بنا را بر کمتر می گذارد؛ مثلاً در شک بین چهار و پنج، بنا را بر چهار می گذارد.

ب) اگر شک در اجزای نماز است، چنانچه انجام آن نماز را باطل نمی کند، باید بنا بگذارد که آن را به جا آورده است، مثلاً شک کند یک سجده به جا آورده یا دو سجده، بنا می گذارد بر انجام دو سجده؛ ولی چنانچه انجام آن، نماز را باطل می کند باید بنا را بر آن بگذارد که انجام نداده است؛ مثلاً شک کند یک رکوع به جا آورده یا دو تا، بنا می گذارد بر انجام یک رکوع.

"برگرفته از کتاب یکصد پرسش و پاسخ دربارهء نماز"

احکام نماز، شکیات نماز ص 130

علت اختلاف فتوای مجتهدین (مثلاً در بعضی از مسائل نماز) چیست؟

علت اختلاف فتوای مجتهدین (مثلاً در بعضی از مسائل نماز) چیست؟

اختلاف نظر بین متخصصان و کارشناسان هر فنی، امر طبیعی و رایج است؛ مثلاً چنذ پزشک متخصص و ماهر در مورد یک بیماری مشخص با علایم و آثار معین، نظر ها متعدد و مختلفی ابراز می کنند. اجتهاد و استنباط  در احکام شرعی نیز از این قاعده مستثنی نیست و خبرگان و کارشناسان امور دینی (مجتهدان جامع الشرایط) بعد از رجوع به مدارک احکام؛ یعنی، قرآن، «سنت قول روش پیامبر (ص) و ائمه ی معصومین (ع)»، اجماع و عقل، در بعضی از مسائل استنباط ها و برداشت های مختلفی پیدا می کنند و فتوای گوناگونی می دهد و بدین سبب لازم است که تقلید همیشه از فردی باشد که فتوای او از نظر شرعی برای ما حجّت باشد و آن مجتهد  جامع الشرایط است که صلاحیت فتوا را دارد. 

 "کتاب یکصد پرسش و پاسخ دربارهء نماز"

چگونه قبله را تشخیص دهیم؟(در زمان مسافرت)

چگونه قبله را تشخیص دهیم؟

برای شناخت قبله راه هایی وجود دارد، از قبیل:

1. تفحّص و سوال از اهالی محل؛

2. شناخت قبله از طریق محراب مساجد و یا جهت قبرستان مسلمان ها؛

3. از طریق شناخت جهت خورشید، مثلا؛ اگر موقع عصر طوری بایستید که خورشید گوشه ی چشم راست او و محاذی شانه ی راست او باشد، سمت مقابل قبله خواهد بود.

4. اگر هیچ راهی را تشخیص نداد، باید نماز را به چهار طرف بخوانید.

5. در مناطق مرکزی ایــران چنان که شمال و جنوب را تشخیص دهیم و به سمت جنوب بایستیم سپس حدود 40 درجه از سمت جنوب به سمت مغرب تغییر جهت بدهیم، به طرف قبله خواهیم بود.

برگرفته از کتاب یکصد پرسش و پاسخ دربارهء نماز

پ.ن: اگر هم با توجه به طلوع آفتاب قبله را تشخیص داده اید و اگر کسی که ساکن آن منطقه هست و به شما بگویید که قبله در طرف دیگه هست شما به حرفش گوش کنید. صرفاً جهــت اطـــــــــلاع!

چون چند ماه پیش ما رفته بودیم آبشار شهرمون که یه خونواده ای از شیراز آمده بودند به آبشار ما، هنگام نماز ظهر بود که دیدیم این خانواده پشت به قبله نمازشان را خواندند!!!

بعد از تمام شدن نماز ظهرشون ازشان پرسیدم که چرا نمازتان را پشت به قبله می خونید گفتند چون ما با توجه به جهت تابش خورشیده متوجه شدیم که قبله این طرفه!!!

من بهشون گفتم که: ساکن اینجا هستم و همه ی اهالی این شهر به این طرف نماز میخونند اما بدون هیچ تردیدی گفتند: ما خودمان تشخیص داده ایم و مطمئنیم که جهت درسته؛ و نماز عصر را هم همان طرف مخالف قبله خواندند!!! 

پ.ن: به نظر شما ما چند تا قبله داریم؟

 

چرا در نماز جماعت حمد و سوره خوانده نمی شود؟(احکام نماز)

چرا در نماز جماعت حمد و سوره خوانده نمی شود؟

این گونه مسائل را در اصطلاح امور تعبدی و امتحانی می گویند؛ یعنی، خداوند می خواهد با این  دستورات میزان فرمانبرداری ما را نسبت به خودش معلوم کند تا روشن شود که کدام بنده اوامر او را بدون چون و چرا می پذیرد.

از این رو در یک مورد می گویند ناز را آهسته بخوانید و در جایی دیگر فرموده اند بلند بخوانید.

در نماز جماعت هم می گویند: ماموم حمد و سوره را نخواند؛ بلکه مستحب است به جای آن ذکر بگوید.

گذشته از این که نخواندن حمد و سوره در نماز جماعت هماهنگی بیش تری بین ماموم و امام در دو رکعت اول نماز ایجاد می کند. و این هماهنگی در رکعات بعدی نیز مراعات می شود و این موضوع با روح جماعت مرتبط است. شگفت آن که مضامین سوره ی حمد نیز با جماعت مناسبت تمام دارد.

چنان که گویی اساس سورهء حمد بر این مبنا طراحی شده که یک نفر از جانب جمع آن را بخواند .

نکته: دیگر آن که اگر بنا بود حمد و سوره را مامومین بخوانند، سر و صدای آنان در بین نمازها موجب اختلال در نظم جماعت و از بین رفتن تمرکز افراد می گشت.

اگر مشخصات امام جماعت را ندانیم آیا نماز صحیح است یا خیر؟

اگر مشخصات امام جماعت را ندانیم آیا نماز صحیح است یا خیر؟

 امام جماعت باید دارای دو شرط باشد:

1. عادل باشد

2. نماز را صحیح بخواند.

بنابر این اگر می دانید که امام جماعت این دوشرط را دارد اقتدای به او اشکال ندارد، اگر چه اسم و مشخصات او را دقیقا نمی دانید.

گفتنی است که نیت شما باید به این شکل باشد که:« اقتدا می کنم به پیش نماز حاضر قربةً الی الله».

 "کتاب یکصد پرسش و پاسخ دربارهء نماز"

رفت و آمد و معاشرت با کسانی که نماز نمی خوانند چه حکمی دارد؟(احکام نماز)

رفت و آمد و معاشرت با کسانی که نماز نمی خوانند چه حکمی دارد؟

چنانچه می دانید یا احتمال می دهید که ارتباط و رفت و آمد با این افراد می تواند آثاره مثبتی داشته باشد و شما می توانید با گفتار یا رفتار خود آن ها را با فرهنگ اسلامی آشنا کنید و بر ادای نماز تشویق نمایید، لازم است که رابطه با آنان را ترک نکنید و با رعایت مراحل امر به معروف و نهی از منکر، آن ها را ارشاد نمایید.

اگر این راه موثر واقع نشد، چنانچه قطع ارتباط کار ساز است و موجب تنبیه آن ها می شود، لازم است از این راه اقدام کنید.

ولی اگر هیچ یک از راه ها تاثیر نکرد، دیگر بر عهده ی شما چیزی نیست. و اگر میترسید این گونه ارتباطات و رفت و آمد ها، تاثیرات منفی در اخلاق و رفتار شما داشته باشد، لازم است که رابطه را قطع کنید.

"برگرفته از کتاب یک صد پرسش و پاسخ درباره ی نماز"

 

احکام

پای همه بچه ها ناقص شده بود، دیگه ساق پا برای هیچ کی باقی نمونده بود.به من هم پشت پا زدند، با زانو محکم خوردم زمین.زانوم حسابی خون اومد.«آدم فوتبال هم بازی می کنه؛ مردونه بازی می کنه»، خونه که اومدم بدون اینکه شام بخورم خوابم برد. صبح حواسم نبود که زانوم خون اومده، وضو گرفتم و همون طور نماز خوندم.بعد نماز یادم اومد،خون رو شستم و نماز رو دوباره خوندم(1).

(1)اگه آدم بدونه بدن یا لباسش نجس شده ولی موقع نماز یادش بره، باید بعد از شستن، نمازش رو دوباره بخونه.

توضیح المسائل امام خمینی(ره)، مسئله 803

حکم این که به جای حمد و سوره فرد تسبیحات اربعه بخواند چیست؟

حکم این که به جای حمد و سوره، تسبیحات اربعه بخوانیم چیست؟ (نماز جماعت)

۱. اگر به جای خواندن حمد و سوره، تسبیحان اربعه را بخواند و بعد از رکوع متوجه شود، نماز او صحیح است.

۲.چنانچه قبل از رکوع متوجه شود، باید حمد و سوره را بخواند و اگر برای سوره وقت ندارد تنها به خواندن حمد اکتفا کند و در رکوع یا سجده خود را به امام برساند،(توضیح المسائل امام، مسائل ۱۴۳۹ و ۱۰۱۰) .

۳. اگه هم نماز ما فرادا باشد، همانند مطالب بالا عمل می کنیم ولی چون وقت کافی داریم باید حمد و سوره کامل خوانده بشود.

"برگرفته از کتاب یکصد پرسش و پاسخ دربارهء نماز"